Comic Sans

Artykuł został oznaczony jako rzetelny

Comic Sans MS
Typ	antykwa odręczna
Designer	Vincent Connare
Zlecony przez	Microsoft
Data wydania	październik 1994

Comic Sans MS jest fontem sans-serif zaprojektowanym przez Vincenta Connare i wydanym w 1994 przez Microsoft.

Szerokie użycie tego kroju, często w sytuacjach, do których to nie było zamierzone, było i nadal jest przedmiotem krytyki.

Dostępność

Comic Sans dostępny jest w systemach z rodziny Windows (od Windows 95; także Windows Phone) i macOS. Jest on również dostępny do użycia w pakietach biurowych Google, na przykład Google Docs, Sheets, Slides.

Font ten nie jest domyślnie dostępny w systemach Android, iOS czy Linux.

Core fonts for the Web

Comic Sans był jednym z fontów dostępnych w ramach pakietu Core fonts for the Web Microsoftu. Była to paczka fontów w formacie TrueType zapakowanych w pliki wykonywalne .exe i rozpowszechnianych na licencji freeware w latach 1996-2000. Microsoft porzucił projekt Core fonts for the Web w 2002 roku, jednak licencja nadal pozwala na rozpowszechnianie fontów jeśli (1) pliki rozpowszechniane są w oryginalnym formacie (.exe lub .sit.hqx), (2) pliki rozpowszechniane są pod oryginalną nazwą (np. comic32.exe) oraz (3) pliki nie są używane jako wartość dodana w produktach komercyjnych.

Oryginalne pliki nadal są legalnie dostępne na stronach trzecich wraz z oryginalnymi warunkami licencyjnymi. W systemach Debian czy Ubuntu i pochodnych odpowiedni pakiet nosi nazwę ttf-mscorefonts-installer. Pakiet poza standardowymi fontami jak Times New Roman czy Arial zawiera między innymi właśnie Comic Sans.

Istnieje ponadto możliwość osadzenia fonta na stronie internetowej z poszanowaniem oryginalnych praw licencyjnych, tj. udostępniając pliki wykonywalne .exe z oryginalną nazwą. Wówczas proces wyekstraktowania fonta TrueType z pliku wykonywalnego odbywa się wykorzystując JavaScript po stronie klienta. Przykładowe demo prezentujące osadzenie fonta Comic Sans

Alternatywy

• Comic Neue – darmowa alternatywa dla Comic Sansa, będąca jego bardziej współczesną wersją. Jest na otwartej licencji SIL OFL.
• Fantasque Sans Mono – darmowy font typu monospaced na licencji SIL OFL dedykowany dla programistów. Zawiera charakterystyczną dla Comic Sansa nieformalność i swobodę form znaków.
• Lexie – płatny font wydany przez K-Type bezpośrednio inspirowany Comic Sansem.
• Patrick Hand – font dostępny w usłudze Google Fonts. Na licencji SIL OFL.

Krytyka

Font ten jest często krytykowany z tego względu, że z racji na jego dostępność był on nadużywany, bądź używany nieadekwatnie do sytuacji. Jako font przyciągający uwagę był dość często wybierany do druku, także oficjalnych dokumentów, gdzie użycie Comic Sansa raczej nie jest wskazane.

Eksperyment online ponadto pokazał, że ludzie są mniej skłonni uwierzyć w prawdziwość danego stwierdzenia, jeżeli jest ono napisane Comic Sansem (w porównaniu do fontów jak Baskerville, Helvetica, Georgia, Trebuchet MS czy Computer Modern).

Zwolennicy Comic Sansa argumentują z kolei, że to nie Comic Sans jest problemem, lecz osoby nie potrafiące dobrać odpowiedniego fonta do okazji. Font został stworzony z myślą o dzieciach, stąd też jego informalizm jest uzasadniony. Ponadto Comic Sans jest jednym z fontów zalecanych dla dyslektyków. Niektórzy nawet posuwają się do wysunięcia tezy, że krytyka Comic Sansa jest jedną z form dyskryminacji osób z niepełnosprawnościami (por. ableism, disabilism).

Typograf Matthew Butterick opisuje Comic Sans jako "niekwestionowany król głupich fontów, który przynajmniej jest tym, za co się podaje".

Funkcje OpenType

Poniższe przykłady zostaną wyświetlone przy użyciu Comic Sansa tylko wtedy, gdy jest on zainstalowany na systemie użytkownika.

Comic Sans (w wersji dołączanej do systemu Windows 10 oznaczonej 5.14) wspiera następujące funkcje OpenType:

• Ligatury ozdobne (dlig) – "fi" i "fl",
• Cyfry zwykłe (lnum):
  • proporcjonalne (pnum) – "0123456978" (domyślne),
  • tabelaryczne (tnum) – "0123456978".
• Cyfry tekstowe (onum):
  • proporcjonalne (pnum) – "0123456978",
  • tabelaryczne (tnum) – "0123456978",
• Kapitaliki z wielkich liter (c2sc),
• Zestawy stylistyczne:
  • ss01/swsh – swashe – zawijasy wielkich liter, np. "KSC"
  • ss02 – kapitaliki & swashe: "Kenex"
  • ss03 – klasyczne "dwupiętrowe" "a" i "g".

Uwagi

Comic Sans (podobnie jak wbudowane w Windowsa Times New Roman, Arial czy Segoe UI) cierpi na przypadłość z polskimi diakrytykami, a konkretniej literą "ż". Kropka utworzona w literze "ż" znajduje się niżej niż kropka w literach "i" czy "j", co szczególnie uwydatnia się w słowach "iż", "niższy".

Ciężko powiedzieć, na ile jest to najzwyczajniejsze zaniedbanie podczas projektowania znaków diakrytycznych, a na ile zamierzone działanie (np. odróżnienie znaków diakrytyzowanych z kropką, w tym "ż" od znaków normalnych/uniwersalnych jak "i" czy "j"). Biorąc pod uwagę liczebność fontów z tą przypadłością, bardziej prawdopodobna wydaje się druga hipoteza. Nie mniej jednak warto wiedzieć o tym fakcie, gdyż nie każdemu może się spodobać takie wyszczególnienie znaków diakrytycznych, szczególnie w tekście polskojęzycznym.

Użycie

• Font Comic Sans jest używany w logotypie oraz w produktach i materiałach firmy Mruczek Mruczkowski S.A.; można rzec, że doprowadziło to do powiązania firmy wraz z jej identyfikacją stylistyczną przy użyciu Comic Sansa na rynku Kenex Spam Center. Krój występuje m.in. w utworze sam jesteś fajny (DISS TRACK).
• Comic Sans jest domyślnym krojem używanym w grze The Sims wraz z dodatkami. Był używany w napisach końcowych Ulicy Sezamkowej w latach 2003–2005. Ponadto został zastosowany w wirtualnym albumie fotografii papieża Benedykta XVI, powstałym krótko po abdykacji.
• W lipcu 2012, gdy odkrycie bozonu Higgsa zostało ogłoszone przez CERN, Fabiola Gianotti użyła Comic Sansa w prezentacji przedstawiającej postęp badań.
• 21 sierpnia 2015 w Grecji powstało nowe ugrupowanie Jedność Ludowa na skutek rozłamu w rządzącej partii Syriza. Oficjalny dokument rezygnacji został rzekomo napisany Comic Sansem.
• Comic Sans bywa także używany w oficjalnych dokumentach w Polsce, m.in. w pismach od sądów rejonowych czy protokołach z rozpraw. Czasami jest też używany na tablicach pamiątkowych bądź nagrobkach.
• Krój ten jest również używany w memach typu Doge (Pieseł).